در سال‌های اخیر، کاشت یا اکستنشن مژه (Eyelash Extensions) به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین روش‌های زیبایی در میان زنان شناخته شده است. این روش که ظاهر چشمان را گیراتر می‌سازد، در سالن‌های زیبایی به شکل گسترده اجرا می‌شود. با این حال، بسیاری از متخصصان پوست، چشم و بهداشت عمومی هشدار داده‌اند که این عمل زیبایی بی‌خطر نیست و در صورت عدم رعایت اصول پزشکی و بهداشتی می‌تواند به بروز مشکلات جدی بینجامد. در این مقاله به‌طور جامع به تحلیل علمی مضرات کاشت مژه پرداخته می‌شود.
ساختار مژه طبیعی و نقش آن در سلامت چشم
مژه‌ها بخشی مهم از ساختار دفاعی چشم هستند. آن‌ها به‌عنوان سد فیزیکی از ورود گردوغبار، ذرات معلق، و میکروارگانیسم‌ها به چشم جلوگیری می‌کنند. همچنین، وجود مژه‌ها در ایجاد رفلکس پلک‌زدن نقش کلیدی دارد که برای مرطوب نگه‌داشتن قرنیه ضروری است. کاشت مژه مصنوعی باعث فشار مکانیکی و شیمیایی روی فولیکول‌های مژه می‌شود و این عملکرد طبیعی را مختل می‌سازد. از بین رفتن یا ضعیف شدن مژه‌ها می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد و حتی در برخی موارد باعث سندرم مژه‌های ضعیف (Madarosis) شود.
واکنش‌های آلرژیک به چسب‌های مورد استفاده
یکی از شایع‌ترین مشکلات مرتبط با کاشت مژه، واکنش‌های آلرژیک به چسب‌هایی است که برای اتصال مژه مصنوعی به مژه طبیعی استفاده می‌شوند. این چسب‌ها معمولاً حاوی فرمالدهید (Formaldehyde) یا مشتقات آن هستند که از نظر سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) جزو مواد حساسیت‌زا محسوب می‌شوند. علائم حساسیت می‌تواند شامل قرمزی، تورم پلک، خارش شدید، و حتی التهاب مزمن ملتحمه چشم (Chronic Conjunctivitis) باشد. در موارد شدیدتر، افراد ممکن است دچار درماتیت تماسی آلرژیک شوند که نیاز به درمان دارویی دارد.
التهاب فولیکول‌های مژه (Folliculitis)
چسباندن مکرر مژه‌های مصنوعی به فولیکول‌های طبیعی، فشار مکانیکی مزمن بر پیاز مژه وارد می‌کند. این فرآیند در بلندمدت می‌تواند منجر به التهاب فولیکول (Folliculitis) شده که با درد، قرمزی، و ریزش مژه همراه است. در برخی موارد، التهاب شدید ممکن است به بروز آبسه‌های کوچک در ناحیه پلک بیانجامد. بر اساس پژوهش‌های منتشر شده در Journal of Dermatologic Surgery, فولیکول‌های آسیب‌دیده ممکن است رشد مژه را برای همیشه متوقف کنند. این وضعیت به‌ویژه در افرادی که به‌طور مکرر اکستنشن انجام می‌دهند شایع‌تر است.
افزایش خطر عفونت‌های چشمی
ناحیه پلک و خط مژه به‌طور طبیعی مستعد رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها است. کاشت مژه و استفاده از چسب‌های صنعتی، محیطی مرطوب و بسته ایجاد می‌کند که برای رشد میکروارگانیسم‌ها بسیار مساعد است. تحقیقات نشان داده‌اند که افراد دارای اکستنشن مژه بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌هایی مانند بلفاریت (Blepharitis) و کونژنکتیویت باکتریایی قرار دارند. این بیماری‌ها علاوه‌بر ایجاد ناراحتی شدید، می‌توانند در صورت عدم درمان به قرنیه نیز آسیب برسانند. در موارد نادر، عفونت ممکن است به سلولیت چشمی (Orbital Cellulitis) ختم شود که شرایطی اورژانسی محسوب می‌شود.
اثرات منفی بر بینایی
گرچه اکستنشن مژه به‌طور مستقیم بینایی را مختل نمی‌کند، اما التهاب مزمن، خشکی چشم، و تحریک ملتحمه می‌تواند تمرکز و وضوح بینایی را تحت‌تأثیر قرار دهد. علاوه‌بر آن، ورود ذرات چسب یا خود مژه مصنوعی به چشم می‌تواند باعث ایجاد خراش در سطح قرنیه (Corneal Abrasion) شود که عارضه‌ای دردناک و خطرناک به‌شمار می‌رود. در مقاله‌ای منتشرشده در American Journal of Ophthalmology, ذکر شده که استفاده نادرست از مژه‌های مصنوعی در برخی موارد به زخم قرنیه (Corneal Ulcer) منجر شده است که نیاز به مداخله فوری دارد.
ریزش دائمی مژه و آسیب به چرخه رشد
مژه‌ها همانند مو دارای چرخه رشد هستند که شامل مراحل رشد فعال (Anagen)، توقف رشد (Catagen)، و ریزش (Telogen) می‌شود. استفاده مداوم از اکستنشن مژه، این چرخه را مختل می‌کند و می‌تواند منجر به ریزش مکرر و ناتمام مژه‌ها شود. در صورت آسیب دائمی به پیاز مو، امکان بازگشت رشد مژه به حالت طبیعی وجود ندارد. این موضوع به‌ویژه برای افرادی که از نظر ژنتیکی مژه‌های کم‌پشتی دارند می‌تواند معضل جدی ایجاد کند و به استفاده مداوم از مژه مصنوعی وابسته شوند.
مخاطرات بهداشتی در سالن‌های زیبایی
بسیاری از سالن‌های زیبایی از نظر رعایت اصول ضدعفونی و بهداشت شخصی، در سطح مطلوبی عمل نمی‌کنند. استفاده مجدد از ابزارها، تماس مستقیم دست با چسب و مژه، و عدم رعایت استریل‌سازی می‌تواند باعث انتقال بیماری‌های عفونی نظیر هپاتیت، ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) و حتی زگیل پوستی گردد. گزارش‌هایی از عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک مانند Staphylococcus aureus در این مراکز ثبت شده است که نشان از خطر جدی سلامت عمومی دارد.
وابستگی روانی و تغییر تصویر ذهنی از خود
کاشت مژه ممکن است تأثیرات روانی قابل‌توجهی نیز داشته باشد. بسیاری از افراد پس از مدتی به ظاهری که مژه‌های مصنوعی برای آنان ایجاد کرده، وابسته می‌شوند. این پدیده می‌تواند زمینه‌ساز اختلال بدشکلی بدن (Body Dysmorphic Disorder) گردد، جایی که فرد در نبود این ابزارهای زیبایی احساس عدم جذابیت و نارضایتی از ظاهر خود دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این وابستگی می‌تواند منجر به اضطراب اجتماعی و کاهش اعتمادبه‌نفس در غیاب ظاهر آرایش‌شده شود.
